نسبی گرایی زبانی

نویسندگان

احمد واعظی

چکیده

قرن بیستم درآمیخته با پیدایش نگرش های گونه گون نسبی گرایانه در حوزه های مختلف است. مطالعات مردم شناسانه و زبان شناسانه پاره ای عالمان نظیر ساپیر و وُرف موجب شکل گیری نسبی گرایی زبانی گردید. بر اساس این نسبی گرایی، زبان نه تنها نقش تعیین کننده ای در شکل گیری تفکر و اندیشه و جهان­بینی ما دارد، بلکه اساساً زبان ها سنجش ناپذیر و غیر قابل ترجمه به یک دیگراند. در مقالۀ حاضر کوشش شده تا ضمن واکاوی نسبی گرایی و متغیرهای دخیل در آن روشن شود که اولاً، نسبی گرایی زبانی در چه سطح و عرصه ای ورود پیدا می کند و زبان چارچوب مرجع و عامل نسبیّت چه اموری می شود و ثانیاً، میزان قوت و اعتبار این نسبی گرایی تا چه حدّی است و آیا شواهد و ادله اقامه شده توان آن را دارند که نسبی گرایی زبانی را به کرسی قبول بنشاند. این نوشته ضمن تفکیک جبرگرایی زبانی از نسبی گرایی زبانی و نسبیّت زبان نشان می دهد که تز ضعیف جبرگرایی زبانی و اذعان به نقش اجمالی زبان در سهولت تفکر و اندیشه - و نه تعیین محدوده و هدایت و مهار تفکر - قابل پذیرش است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کثرت گرایی آیزایا برلین و تفاوت آن با نسبی گرایی

 کثرت گرایی ارزشی مدّ نظر برلین، با تأکید بر توافق ناپذیری و تلفیق ناپذیری ارزش ها بر این نکته صحه می گذارد که هیچ گونه معیار  و مقولات عام و مشترک وجود ندارد که به کمک آنها بتوان به اولویت بندی ارزش ها در یک نظام منسجم ودر نتیجه ارزشداوری خیرها و غایات پرداخت. از سویی به نظر می رسد  نسبی گرایی با ردّ هرگونه عینیت در اخلاق و ارزشها و با تأکید بر عدم وجود معیارهای عام برای مفاهمه و داوری ارزشی، و ...

متن کامل

نسبی گرایی حقوق بشر و افراط گرایی مذهبی

یکی از بحث های بنیادین در خصوص حقوق بشر، جهان شمول و عام بودن حقوق بشر یا نسبی بودن آن است. دیدگاهی که از جهان شمول بودن این حقوق سخن می گوید، معتقد است حقوق مصرح در اسناد حقوق بشر و به ویژه حقوق بشر نسل اول که در اعلامیه جهانی حقوق بشر و برخی اسناد منطقه ای انعکاس یافته است، حقوقی عام و جهان شمول است. به عنوان مثال، حق کرامت انسانی، حق حیات و مواردی این چنین، حقوقی برای نوع بشر، فارغ از تعلق ب...

متن کامل

نظریه نوخاسته گرایی زبانی در بوته نقد

دو مکتب عقل­گرا و تجربه­گرا درباره منشأ زبان نظر متفاوتی دارند. عقل­گرایان، زبان به‌معنای قوه و استعداد ذهنی آن را فطری انسان می‌دانند و برای اثبات آن، ادله محکمی اقامه کرده­اند؛ در مقابل، تجربه­گرایان بر اکتسابی بودن زبان به کمک فرایندها و مکانیسم­های غیرمستقیم تأکید دارند و زبان را حاصل تجربه و تعامل ذهن با محیط می­دانند. اندیشمندان اسلامی معتقدند امور فطری از ابتدای خلقت به‌صورت بالق...

متن کامل

مک اینتایر در مقابل عقل گرایی و نسبی گرایی

مک اینتایر، فیلسوف معاصر اسکاتلندی، در فصل پانزدهم کتاب عدالت چه کسی؟ کدام عقلانیت؟(1988 ) نظریه ای درباره عقلانیت ارائه می دهد که مطابق آن سنت ها نه تنها تهدیدی برای عقلانیت نیستند بلکه عقلانیت اساساً وابسته به سنت است. وی در آن جا از یک سو استدلال هایی بر علیهنسبی گرایی و منظرگرایی مطرح می کند و از سوی دیگر روی خوشی به عق لگرایی مرسوم نشاننمی دهد. چنین موضعی او را در حالتی برزخی قرار م یدهد. ح...

متن کامل

نقد و نظری بر نسبی گرایی اخلاقی

نسبی­گرایی اخلاقی ازجمله رویکردها و نظریات نوظهوری است که درطول یک قرن اخیر چالش ها و واکنش ها ی فراوانی در میان معتقدان به آموزه های ارزشی واعتقادی به وجود آورده است. این نوشتار پس از تبیین برخی مفاهیم ومبادی تصوری مربوطه، به تجزیه وتحلیل انواع سه گانة نسبی گرایی یعنی نسبی گرایی توصیفی، فرا اخلاق وهنجاری پرداخته و در پایان به نقد و بررسی آن ها  می نشیند. در این پژوهش اثبات گردیده که ادله هیچ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)

ناشر: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

ISSN

دوره 17

شماره 68 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023